Szkoła Podstawowa w Mycielewie

mgr Natalia Kiełczyńska 

Godziny pracy Logopedy:

poniedziałek 9.30-10.15
wtorek 8.35-9.20, 10.25-11.10
środa 9.30-10.15, 10.25-11.10, 12.20-13.05
czwartek 9.30-10.15, 10.25-11.10, 11.25-12.10
piątek 10.15-11.10

Logopeda – zawód medyczny, zajmujący się badaniami w zakresie diagnozy stanu rozwoju mowy i terapii zaburzeń komunikacji człowieka na różnych etapach rozwoju. (źródło: wikipedia)

---

Rozwój mowy dziecka

Jak wspomagać rozwój mowy dziecka

Prawidłowy rozwój mowy dziecka wpływa na globalny rozwój jego osobowości. Podstawową i jedyną możliwością doskonalenia mowy jest kontakt ze środowiskiem, poprzez który dziecko przejmuje prawidłowe wzorce mowy osłuchując się z nią w kręgu najbliższych. Nasz sposób komunikowania się będzie wpływać na rozwój mowy dziecka, kształtować jego procesy umysłowe oraz decydować o jakości jego kontaktów z innymi ludźmi, jakości życia zawodowego.

Nauka mówienia opiera się w dużej mierze na pobudzaniu umysłu dziecka słowami i zdaniami o stale rosnącej złożoności. Stymulacji tej dostarczają przede wszystkim rodzice. Oni właśnie, jako osoby przebywające z dzieckiem najdłużej, mają największe możliwości wpływania na jego rozwój. Są też pierwszym i najważniejszym wzorem, który dziecko będzie próbowało naśladować.
Zaniedbanie pobudzania rozwoju kompetencji werbalnych może spowodować opóźnienie mowy dziecka lub jej zaburzenia.

Wspomagajmy rozwój mowy dziecka:

Tak postępujmy
1. Mówmy do dziecka, już od pierwszych dni jego życia, dużo i spokojnie. Nie podnośmy głosu zwracając się do niego.
2. Nasze wypowiedzi powinny być poprawne językowo, budujmy krótkie zdania, używajmy prostych zwrotów, modulujmy własny głos.
3. Kiedy dziecko wypowie jakieś słowo, zdanie starajmy się rozszerzyć jego wypowiedź, dodając jakieś słowa.
4. Mówmy dziecku co przy nim robimy, co dzieje się wokół niego. Niech mowa towarzyszy spacerom, zakupom, pracom domowym.
5. Mówmy do dziecka zwracając uwagę, aby widziało naszą twarz – będzie miało okazję do obserwacji pracy artykulatorów.
6. Karmienie piersią zapewni dziecku prawidłowy rozwój układu artykulacyjnego.
7. Od najmłodszych lat uczmy dziecko dbałości o higienę jamy ustnej. Pamiętajmy, aby dziecko nauczyło się gryźć i żuć.
8. Zwracajmy uwagę, aby dziecko oddychało nosem; w przypadku, gdy dziecko oddycha ustami, poprośmy pediatrę o ustalenie przyczyny.
9. Odpowiadajmy na pytania dziecka cierpliwie i wyczerpująco.
10. Opowiadajmy i czytajmy dziecku bajki, wierszyki, wyliczanki. Uczmy krótkich wierszy na pamięć.
11. Oglądajmy z dzieckiem obrazki: nazywajmy przedmioty i opisujmy sytuacje prostymi zdaniami.
12. Śpiewajmy z dzieckiem. Śpiew to ćwiczenie językowe, rytmiczne, a zarazem terapeutyczne.
13. Rysujmy z dzieckiem, mówmy co kreślimy – „…teraz rysujemy kotka. To jest głowa, tu są oczy, nos…”. Zachęcajmy dziecko do wypowiedzi na temat rysunku.
14. Wspólnie oglądajmy telewizję, wybierajmy programy właściwe dla wieku dziecka. Komentujmy wydarzenia pojawiające się na ekranie, rozmawiajmy na ich temat.
15. Starajmy się, aby zabawy językowe i dźwiękonaśladowcze znalazły się w repertuarze czynności wykonywanych wspólnie z dzieckiem. Wybierajmy do zabaw właściwą porę
16. Zachęcajmy swoje dziecko do mówienia (nie zmuszajmy!); chwalmy je za każdy przejaw aktywności werbalnej; dostrzegajmy każde, nawet najmniejsze osiągnięcie, nagradzając je pochwałą.
17. Dołóżmy wszelkich starań, aby rozmowa z nami była dla dziecka przyjemnością.
18. Jeżeli dziecko osiągnęło już wiek, w którym powinno daną głoskę wymawiać a nie robi tego, skonsultujmy się z logopedą.
19. Jeżeli dziecko ma nieprawidłową budowę narządów mowy (rozszczepy warg, podniebienia, wady zgryzu lub uzębienia), koniecznie zapewnijmy mu opiekę lekarza specjalisty, ponieważ wady te są przyczyną zaburzeń mowy.

Tego nie róbmy

1. Unikajmy podawania dziecku smoczka typu „gryzak”, zwracajmy uwagę, aby dziecko nie ssało palca. Następstwem tych niepożądanych zachowań mogą być wady zgryzu, które prowadzą do wad wymowy, np. wymowy międzyzębowej.
2. W trakcie rozmowy z dzieckiem unikajmy zdrobnień i spieszczeń (języka dziecinnego), dostarczając dziecku prawidłowy wzorzec językowy danego słowa.
3. Nie zaniedbujmy chorób uszu, gdyż nie leczone mogą prowadzić do niedosłuchu, a w następstwie do dyslalii.
4. Nie gaśmy naturalnej skłonności dziecka do mówienia obojętnością, cierpką uwagą, lecz słuchajmy uważnie wypowiedzi, zadawajmy dodatkowe pytania, co przyczyni się do korzystnego rozwoju mowy.
5. Nie poprawiajmy wymowy dziecka żądając, by kilkakrotnie powtarzało dane słowo. Niech z naszego języka znikną słowa: „Powtórz ładniej”, „Powiedz lepiej”.
6. Nie zawstydzajmy, nie karzmy dziecko za wadliwą wymowę.
7. Nie zmuszajmy dziecka leworęcznego do posługiwania się ręką prawą w okresie kształtowania się mowy. Naruszanie w tym okresie naturalnego rozwoju sprawności ruchowej zaburza funkcjonowanie mechanizmu mowy. Często prowadzi to do zaburzeń mowy, a w szczególności do jąkania.
8. Nie wymagajmy od dziecka zbyt wczesnego wymawiania poszczególnych głosek. Dziecko nie przygotowane pod względem sprawności narządów artykulacyjnych, niedostatecznie różnicujące słuchowo dźwięki mowy, a zmuszane do wymawiania zbyt trudnych dla niego głosek, często zaczyna je zniekształcać. W ten sposób przyczyniamy się do powstawania błędnych nawyków artykulacyjnych, trudnych do zlikwidowania.

Warto przeczytać:

A. Mikita, Wędrówki po zwierzątkowie. Wierszyki i bajeczki wspomagające rozwój dziecka + Zeszyt cwiczeń dla dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym, Wydawnictwo Harmonia

K. Szłapa, Cmokaj, dmuchaj, parskaj, chuchaj. Cwiczenia oddechowe i artykulacyjne dla najmłodszych, Wydawnictwo Harmonia

A. Franek, M. Riegel, Zabawy rozwijające mowę twojego dziecka, Wydawnictwo Harmonia, 2009

M. Bryła, A. Muszyńska, Przygody Języczka – Podróżniczka, Cwiczenia logopedyczne dla dzieci od 1roku życia, Impuls Oficyna

D. Rumieńczuk, Teksty z cwiczeniami wspomagającymi rozwój mowy i języka dziecka, Impuls Oficyna

B. Ostapiuk, Mamo! Tato! Chcę mówic. Możecie mi pomóc?, Medbook

Maria Ewa Morkowska, Dlaczego ziewa hipopotam – cwiczenia logopedyczne dla dzieci, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne – WSiP, seria: Naśladuj mnie